El Greco

W Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach można obejrzeć jedyny w Polsce obraz autorstwa El Greco, „Ekstaza św. Franciszka”.  Domenicos Theotocopulos (1541-1614) pojawił się w Hiszpanii w latach 1575-6 roku, a pochodził z Krety nazywano go „El Greco” – Grek. Niebawem stał się jednym z głównych artystów hiszpańskiego dworu króla Filipa II.

Tworzył w okresie kontrreformacji, a jego manierystyczne obrazy są wyrazem żarliwości wiary, wizyjności i mistycyzmu, jakim ogarnięta była Hiszpania końca XVI wieku. Pozostawił po sobie ogromną ilość płócien wiszących do dzisiaj w hiszpańskich kościołach i w światowych muzeach. Obrazów w odcieniach popiołu i złota, nasiąkniętych przedziwną melancholią, pokazujących postacie nienaturalnie wydłużone, otoczone blaskiem tajemniczego światła. Malował tak, jak nie malował wtedy nikt i jak nie potrafił malować nikt potem. Umiał uwolnić się od wpływu malarstwa włoskiego. Wywodząc się ze szkoły Tycjana i Tintoretta stworzył sztukę na wskroś oryginalną, taką jaką poznajemy dopiero w XX wieku. Nie przestrzegał ustalonych kanonów, zarzucił schematyczność i miałkość, by dać w swoich obrazach siebie – swoją gwałtowność, egzaltację i swój mistycyzm. Był inny, toteż zaczęto go postrzegać jako niezrównoważonego wizjonera, chorego na astygmatyzm, obłąkanego…

Jego malarstwo z czasem zaczęło niepokoić i wprowadzać w zakłopotanie. Urok sztuki El Greco odkryto dopiero w XX wieku. Sztuka musiała więc zakręcić wielkie koło. Trzeba było 400 lat, by te niegdyś „karykaturalne” obrazy chowane w magazynach zawieszano na honorowych miejscach. Okrzyknięto El Greco, obok Picasso i Velasqeza symbolem duszy hiszpańskiej i hiszpańskiego malarstwa. Już nie budził konsternacji, a jego malarska siła wyrazu stała się natchnieniem dla wielu. Obraz prezentowany od 15 października 2004 roku w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach jest jedynym płótnem jego pędzla w Polsce, nigdy dotąd nie pokazywanym publicznie.

 

Strona internetowa El Greco Siedlce

Czytaj więcej: