Parafia Św. Anny, Sanktuarium Maryjne, Bazylika Mniejsza, Kodeń

Parafia erygowana jeszcze za życia założyciele miasta Kodnia – Jana Sepiehy, który zmarł przed rokiem 1517 (dokładna data powstania parafii nie jest znana). Pierwszą siedzibą parafii był drewniany kościół pw. Ducha Świętego, który spłonął w 1783 roku. Syn Jana – Paweł Sapieha, na mocy przywileju papieskiego, który otrzymał Jan Sapieha, przystępując w 1491 roku do postanowień Unii Florenckiej, wznosi w połowie XVI wieku murowaną unicką cerkiew zamkową pw. Ducha Świętego (w chwili obecnej rzymskokatolicki kościół filialny). Obecny kościół parafialny wzniesiony został w XVII wieku przez Mikołaja Sapiehę – kasztelana wileńskiego, który sprowadził do niego cudowny wizerunek Matki Bożej Gregoriańskiej, zwanej również Guadalupeńską. W 1709 roku papież Klemens XI podnosi kościół św. Anny do godności infułacji. Staraniem Jana Fryderyka Sapiehy 15 sierpnia 1723 roku obraz Matki Bożej Kodeńskiej zostaje uroczyście koronowany koronami papieskimi, jako trzeci wizerunek w historii Polski. Podczas zaboru rosyjskiego, kościół zamieniony na prawosławny sobór, sapieżyńskie wyposażenie świątyni zostało rozwiezione po całym kraju, a cudowny obraz Matki Bożej na 52 lata trafił na Jasną Górę. Parafię kodeńską wznowiono w 1920 roku, natomiast w roku 1927 Ordynariusz Podlaski – Biskup Henryk Przeździecki sprowadził do Kodnia obraz Matki Bożej Kodeńskiej, towarzyszył temu wydarzeniu Metropolita Krakowski – Adam Kardynał Sapieha.
Od 1927 roku Kodeń został powierzony pieczy Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.
Styl świątyni późnorenesansowy – tzw. renesans lubelski, fronton i wystrój wnętrza barokowy.
W Kodniu dwukrotnie przebywał kard. Karol Wojtyła, nadając wizerunkowi Matki Bożej tytuł Matki Jedności.
W 1973 roku kościół św. Anny został podniesiony do godności kościoła papieskiego – Bazyliki Mniejszej. Kronika od 1927 roku.